Ozonowanie samochodu
Dobrze stosowany ozon jest świetnym środkiem dezynfekującym. Ale może być również bardzo szkodliwe dla zdrowia.
W związku z kryzysem koronawirusa przeżywamy boom we wszystkich kwestiach związanych z dezynfekcją powierzchni, aw szczególności dezynfekcją ozonem. Ozon jest związkiem utleniającym środkiem dezynfekującym lub właściwościach biobójczych całkiem dobry. Ale ze względu na te same właściwości, które czynią go niebezpiecznym dla wirusów i bakterii, jest również szkodliwy dla ludzi.
Oczywiście wszystko zależy od dawki, więc zobaczymy jak działa dezynfekcja ozonem, w jakiej dawce jest skuteczna, jakie poziomy są szkodliwe dla ludzi, jakie urządzenia są na rynku i czy naprawdę możemy się doczekać które skutecznie i niezawodnie dezynfekują wnętrze samochodu.
Co to jest ozon?
Ozon jest alotropem (jedną ze struktur molekularnych) tlenu. Jego wzór to O3 i oczywiście składa się z cząsteczki złożonej z trzech atomów tlenu. Jest to gaz gęstszy od tlenu, prawie 20 razy bardziej rozpuszczalny w wodzie niż tlen i ma niebieskawy kolor (chociaż przy niskich stężeniach, z którymi jest używany, kolor ten jest znikomy).
W normalnych warunkach ciśnienia i temperatury ozon jest dość niestabilną i reaktywną cząsteczką. W powietrzu przeżywa mniej niż 24 godziny, a w wodzie zaledwie 20 minut. Ponadto czynniki, takie jak temperatura i czystość medium, dramatycznie wpływają na jego przetrwanie.
Kiedy cząsteczka ozonu zderza się z zanieczyszczeniem (czy to pyłem, cząsteczką organiczną, wirusem czy bakterią), ulega rozpadowi, stając się cząsteczką tlenu (O2) i pozostawiając wolny rodnik. Rodniki te to związki o bardzo krótkim czasie życia, ale o ogromnym potencjale utleniania, które natychmiast reagują z najbliższą cząsteczką organiczną, degradując ją. Nie niszczą go, ale utleniają, zamieniając w inny związek i uniemożliwiając mu pełnienie swojej funkcji. Kiedy ta cząsteczka jest częścią powłoki wirusa, bakterii lub grzyba, ozon dosłownie tworzy w niej dziurę i ją zabija. Na ilustracji widzimy, jak cząsteczka ozonu reaguje z tiolami sulfhydrylowymi różnych enzymów).
Ta zasada działania odnosi się również do człowieka. Ozon w małych stężeniach nie jest zdolny do degradacji naszej skóry (ani rozcieńczonego wybielacza ani amoniaku), ale może siać spustoszenie w płucach, uszkadzając nabłonek pęcherzyków płucnych w taki sam sposób, w jaki rozwiązuje zagadkę bakterii i wirusów. . Limit narażenia zawodowego na ozon jest ustalony na 0,2 ppm (części na milion) przez dwie godziny (lub 0,1 ppm na czas nieokreślony i podczas postoju). Aby cię poprowadzić, pamiętaj, że 2 mg / m3 (miligramy ozonu na metr sześcienny powietrza) równa się 1 ppm. Należy również pamiętać, że granica wykrywalności zapachu jest bardzo niska: jego ochra i zapach elektryczny zaczyna być wyczuwalny przy stężeniach zaledwie 0,04 ppm (w zależności od wieku i osoby mogą być wyższe).
Jak dezynfekuje się ozon?
Istnieją dwie alternatywy dezynfekcji ozonem i obie mają tę samą wielką zaletę: gdy ozon się rozkłada, nie pozostawia śladów, plam, zapachów ani pozostałości.
Pierwsza opcja to rozpuszczenie go w wodzie. To samo robi się z podchlorynem sodu (sól o wzorze NaClO) w celu wybielenia. Aktywnym składnikiem wybielacza są rozpuszczone w nim jony ClO oraz woda z ozonem, czyli rozpuszczone cząsteczki O3. Po rozpuszczeniu wodę tę można wykorzystać jako środek dezynfekujący (możemy ją np. Spryskać). W rzeczywistości głównym zastosowaniem ozonu w przemyśle jest dezynfekcja podczas uzdatniania i oczyszczania wody. Rozpuszczony w wodzie ozon nie stanowi zagrożenia. W zależności od zastosowania, zwykle stosuje się stężenia ozonu w zakresie od 1,5 do 5,0 mg / l.
Z drugiej strony każdy inny środek dezynfekujący (alkohole, takie jak etanol lub izopropanol, detergent, wybielacz itp.) Będzie tańszy i łatwiejszy niż użycie ozonu. Dlatego ulice, balustrady, klamki itp. Dezynfekuje się wybielaczem, alkoholem lub detergentem. Używanie ozonu nie jest zbyt rozsądne. Służy jednak do czyszczenia materiałów nieodpornych na działanie detergentów, takich jak owoce i warzywa, a obecnie woda ozonowana jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym.
Drugą opcją jest użycie go w postaci gazu rozpuszczonego w powietrzu jako jeszcze jeden składnik. Ta alternatywa, nie popełnij błędu, jest dość radykalna. Nikt jeszcze nie pomyślał o dezynfekcji samochodu chlorem gazowym, mimo że jego limit ekspozycji jest wyższy niż ozonu (3 ppm lub 9 mg / m3). W rzeczywistości do zabicia człowieka potrzeba prawie 500 ppm chloru przez 30 minut, podczas gdy 50 ppm ozonu wystarcza do wywołania śmiertelnego obrzęku płuc. Zdarzały się przypadki spawaczy (łuk elektryczny spawania wytwarza ozon), u których wystąpił obrzęk płuc o stężeniu zaledwie 9 ppm.
Pytanie brzmi: jakie stężenie ozonu jest potrzebne, aby skutecznie wysterylizować pomieszczenie? Otóż od 1 do 10 ppm, w zależności od czasu pracy produktu (przy 10 ppm wystarczyłyby minuty, a 1 ppm może zająć więcej niż godzinę). Te dane pozwalają już na wyrzucenie każdego domowego ozonatora (takiego, który jest podłączony do zapalniczki podczas jazdy) jako systemu dezynfekcji.
Jak uzyskuje się ozon?
W obu przypadkach generator ozonu jest potrzebny, ponieważ, jak wyjaśniliśmy, ozon rozkłada się i nie można go “ kupić ” w opakowaniu (w bardzo niskiej temperaturze może wytrzymać miesiące, ale przy wysokim stężeniu jest dość wybuchowy, więc lepiej nie przechowywać). Na szczęście uczynienie tego jest stosunkowo łatwe. Aby wytworzyć ozon wystarczy zjonizować tlen. Jonizując O2, cząsteczka rozpada się, a jej część rekombinuje jako O3.
Istnieją dwa praktyczne sposoby jonizacji tlenu. Pierwszym jest użycie silnego światła ultrafioletowego. Drugim (i najbardziej rozpowszechnionym) jest przepuszczanie tlenu między dwiema płytami, na które przykładamy bardzo duże napięcie elektryczne. W rzeczywistości jest to jedna z technik wykorzystywanych przez naturę do tworzenia ozonu: błyskawica pozostawia za sobą ślad zjonizowanego powietrza, który zmienia się w ozon, do tego stopnia, że burze elektryczne pozostawiają specjalny zapach, a ten zapach jest to spowodowane ozonem. Etymologicznie ozon oznacza „to pachnie” i znajdujemy odniesienia do tego szczególnego zapachu promieni z Iliady i Odysei, gdzie Homer opisuje, jak Jowisz tonął statki promieniami o ostrym i siarkowym zapachu.
Najbardziej popularne są generatory ozonu drugiej klasy, zwane efektem koronowym. Jednak i niestety (lub na szczęście, biorąc pod uwagę, jak niebezpieczny może być ozon), Internet jest pełen mniej poważnych producentów, którzy oferują maszyny ozonowe o niemożliwych właściwościach, takich jak 20 g / h za 165 zł. Empirycznym sposobem udowodnienia, że te maszyny są oszustwem, jest zamknięcie się w samochodzie. W ciągu 30 minut powinien wyprodukować 15 gramów. Doprowadziłoby to do stężenia około 2500 mg / m3 w kabinie 6 m3. W przeliczeniu na ppm byłoby to 1250 ppm… a śmiertelna dawka to 50. To znaczy 30 minut w środku, a następnie 2 minuty działania wystarczyłoby, aby ponieść fatalne konsekwencje. Dobrze, że nie działają, prawda?
Inną wskazówką, która sugeruje, że te generatory zawyżają swoje wyniki, jest to, że generator przemysłowy 25 g / godzinę, taki jak te powszechnie używane w badaniach naukowych, kosztuje 5000 zł i jest zasilany czystym tlenem.
W kwestii czystego tlenu kryje się kolejny z podejrzanych szczegółów domowych ozonatorów do dezynfekcji pomieszczeń lub samochodów. Czemu? Ponieważ użycie przepływu o wysokim stężeniu tlenu jest jedynym sposobem na uzyskanie dużych ilości (rzędu kilku gramów na godzinę) ozonu. Istnieją trzy czynniki, które dramatycznie wpływają na produkcję ozonu: czystość tlenu, wilgotność i temperatura. Poważne generatory wykorzystują czysty (i domyślnie suchy) tlen lub przynajmniej koncentrator tlenu (który najpierw osusza powietrze przez kondensację, chłodzi je, a następnie filtruje, aby podnieść stężenie O2 do 90%). Gorące i wilgotne powietrze otoczenia jest bardzo złym surowcem do wytwarzania ozonu, i dlatego nie używają go profesjonalne generatory ozonu.
Czy mogę sterylizować swój samochód ozonem?
To jest wielkie pytanie. Możesz to zrobić przez pełnomocnika. Tak naprawdę wiele firm już teraz oferuje możliwość dezynfekcji naszych pojazdów za pomocą ozonu, wprowadzając do wnętrza armatę czy generator tego gazu. Przed pandemią zabieg ten oferowany był już w ramach zabiegów głębokiego czyszczenia wnętrza, które kosztowały od 150 do 200 zł w zależności od wielkości samochodu. A teraz wiele firm oferuje je już indywidualnie, od 90 zł za 10 minut leczenia … chociaż najczęściej jest to cena około 65 zł za podwójny lub potrójny czas.
Problem polega na tym, że najprawdopodobniej zostaniesz oszukany, gdy powiedzą ci, że sterylizują twój samochód ozonem. Chociaż wiele firm obiecuje to, potrzeba czegoś więcej niż tylko pozostawienie podejrzanego azjatyckiego generatora ozonu w samochodzie na chwilę. To z pewnością wystarczy, aby w środku pozostawić dziwny zapach. I może nawet usunąć całkiem sporo dziwnych zapachów obecnych w samochodzie. Ale sterylizacja samochodu, w tym tapicerki, wymaga poważnego zastosowania ozonu.
Z tego powodu zalecamy nieufność, jeśli osoba oferująca usługę:
Nie znasz koncentracji, której zamierzasz użyć.
Maszyna wytwarzająca ozon nie budzi zaufania
Nie mają przenośnego miernika stężenia ozonu.
Oczywiście wszystkie te informacje, oparte na wielu publikacjach naukowych związanych z tym pytaniem, wydają się dość niejednoznaczne i niejednoznaczne. A najgorsze jest to, że oficjalne informacje są równie niejednoznaczne. Po prostu nie ma badań naukowych nad dezynfekcją pojazdów ozonem, więc władze nie wiedzą, jak uchwalić i zatwierdzić protokoły przeprowadzania tej dezynfekcji. Ani które maszyny mogą być homologowane, ani czasu, ani wydajności. Nic.